Istnieją słowa, zwroty, nazwy, które nie są uznawane przez klucz maturalny. Dlatego postanowiłem stworzyć dla Was wpis, o tym co jest zakazane na maturze i opisać przykłady na to jak uniknąć wpadki.
Oto kilka przykładów zadań, w których klucz jasno mówił nam czego nie uznaje. Przygotujecie się na listę słów, zwrotów, nazw, które są ZAKAZANE NA MATURZE.
PRZYKŁAD 1
Odpowiedź według klucza:
A. tkanka chrzęstna / chrzęstna szklista / chrząstka
B. tkanka kostna / istota zbita tkanki kostnej / kostna zbita
Klucz nie uznawał:
A. tkanka szklista
B. tkanka zbita lub kość
PRZYKŁAD 2
Odpowiedź według klucza:
- jest to rozwój z przeobrażeniem niezupełnym, ponieważ budowa larwy jest podobna do imago
- przeobrażenie niezupełne, ponieważ larwy przypomina wyglądem postać dorosłą, ale są mniejsze
- jest to hemimetabolia, ponieważ larwa przedstawiona na rysunku jest podobna do imago, ale nie ma skrzydeł
Dopuszcza się określenie: przeobrażenie niecałkowite, półprzeobrażenie
Komentarz: uzasadnienie musi się odnosić do podobieństwa budowy zewnętrznej larwy do imago
Nie uznaje się odpowiedzi: przeobrażenie niepełne, przeobrażenie częściowe, przeobrażenie pośrednie, przeobrażenie proste.
Nie uznaje się zastąpienia słowa przeobrażenie słowem rozwój i pisanie rozwój niezupełny.
Moja uwaga:
Trzeba odnieść się do rysunek, tak jak mówi polecenie. Samo stwierdzenie, że larwa jest podobna do postaci dorosłej nie byłoby uznane. Musimy podkreślić podobieństwo w budowie zewnętrznej, np że podobne wyglądem lub że podobne w budowie
PRZYKŁAD 3
Odpowiedź według klucza:
- Mitochondria dostarczają ATP koniecznego do poruszania się plemnika
- W mitochondriach wytwarzane jest ATP konieczny do poruszania wicią, dzięki której przemieszcza się plemnik
- Mitochondria dostarczają energii do poruszania wicią, która umożliwia przemieszczanie się plemnika w układzie rozrodczym kobiety i dotarcie do oocytu
Klucz nie uznaje stwierdzeń: energia powstaje/jest wytwarzana/jest produkowana
Mój komentarz:
Energia do ekosystemu ziemskiego jest dostarczana w postaci promieniowania słonecznego, następnie pochłaniana jest w procesie fotosyntezy i przekształcana w energię chemiczna w postaci związków organicznych, Energia chemiczna w postaci związków organicznych jest następnie przekształcana w procesie oddychania komórkowego w energie chemiczną w postaci ATP, wykorzystywaną przez organizm, oraz energię cieplną, która ucieka z organizmu do środowiska, a następnie do przestrzeni kosmicznej, czyli ucieka z naszej planety. Tak więc widzimy, że na żadnym etapie energia nie jest wytwarzana, a jedynie PRZETWARZANA w inną.
W przypadku mitochondrium możemy powiedzieć, że energia jest uwalniana lub z niego dostarczana do komórki. Możemy napisać, że powstaje ATP – jest to związek chemiczny, który faktycznie powstaje, jest tworzony w mitochondrium. Dozwolone jest też napisanie, że powstaje energia w postaci ATP, bo w tym momencie odnosimy się do samego ATP, który jest nośnikiem energii.
Jest to jeden z najczęstszych błędów maturzystów, ale nie ma się co dziwić, bo tak jest w wielu podręcznikach, a nawet w poprzednich latach takie niedopuszczalne zwroty można było znaleźć w zadaniach maturalnych OKE i CKE.
PRZYKŁAD 4
Odpowiedź według klucza:
A. wiązanie wodorowe/ mostek wodorowy (do uznania)
B. mostek disiarczkowy / dwusiarczkowy / disulfidowy lub (wiązanie) disiarczkowe /disulfidowe
Klucz nie uznaje stwierdzeń: mostek siarczkowy / siarkowe / siarczkowe / tiolowe / sulfonowe